अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोडिमिर जेलेन्स्कीबीच ह्वाइट हाउसमा भएको वार्तालाप विवादास्पद बनेको छ। भेटघाटको क्रममा ट्रम्पले युक्रेनको रवैयाप्रति असन्तुष्टि जनाउँदै जेलेन्स्कीलाई “शान्तिका लागि तयार भएपछि मात्र फर्किनू” भन्ने चेतावनी दिएका छन्।
यस वार्ताका लागि जेलेन्स्की अमेरिकी सहयोगको निरन्तरताका लागि वाशिङ्टन गएका थिए। वार्ताको सुरूमा द्विपक्षीय सहयोग, सुरक्षा रणनीति, र युक्रेनमाथि भइरहेको रुसी आक्रमणका विषयमा छलफल भए पनि वार्ताको स्वरूप चाँडै नै विवादास्पद बन्यो।
वार्तामा कडा बहस, मतभेद चर्कियो
ट्रम्प प्रशासनले प्रारम्भदेखि नै युक्रेनलाई दिएको सैन्य तथा आर्थिक सहयोगप्रति स्पष्ट नीति अवलम्बन गरिरहेको थियो। तर भेटघाटको क्रममा राष्ट्रपति ट्रम्पले युक्रेनी नेतृत्वको अडानप्रति असन्तुष्टि जनाउँदै जेलेन्स्कीलाई कडा शब्दमा चेतावनी दिए। उनले भने, “हामीलाई युद्ध लम्ब्याउनु छैन, शान्ति चाहिन्छ। यदि तपाईं शान्तिका लागि तयार हुनुहुन्न भने, तपाईंले फेरि फर्किने सोच्नुपर्छ।”
यो भनाइपछि वार्तामा तनाव चुलियो। ट्रम्प प्रशासनका अधिकारीहरूले युक्रेनले हालसम्म अमेरिकाबाट पाएको सहयोगको कदर नगरेको आरोप लगाए। उपराष्ट्रपति जे.डी. वान्सले समेत जेलेन्स्कीप्रति आक्रोश व्यक्त गर्दै “युक्रेन अमेरिकाको सहयोग बिना कति समय टिक्न सक्छ?” भन्ने प्रश्न उठाए।
जेलेन्स्कीको प्रतिक्रिया
राष्ट्रपति जेलेन्स्कीले वार्ताको क्रममा आफूले युक्रेनको अस्तित्वको रक्षा गर्नु आफ्नो कर्तव्य भएको स्पष्ट पारे। उनले भने, “हाम्रो देशमा युद्ध चलिरहेको छ। हामी स्वतन्त्रताको लागि लडिरहेका छौं, र हामी कुनै पनि सम्झौताका लागि गम्भीर रूपमा सोचिरहेका छौं।”
उनले ट्रम्पको भनाइको प्रत्यक्ष खण्डन नगरे पनि शान्ति प्रक्रिया कठिन रहेको संकेत गरे। साथै, उनले रूससँगको विगतका सम्झौताहरू सफल नभएको उदाहरण दिँदै, बिना उचित सुरक्षा ग्यारेन्टी शान्ति वार्तामा जान युक्रेनलाई कठिन हुने बताए।
वार्ता बीचमै टुङ्गियो, प्रेस सम्मेलन रद्द
वार्तामा विवाद बढ्दै गएपछि, तय गरिएको संयुक्त पत्रकार सम्मेलन रद्द गरियो। जेलेन्स्की ह्वाइट हाउसबाट अपेक्षाभन्दा छिट्टै बाहिरिए। सामान्यत: कूटनीतिक भेटघाटपछि राष्ट्रपतिहरू संयुक्त प्रेस सम्मेलनमा सहभागी हुने गर्छन्, तर यस पटक वार्ताको नतिजा अनपेक्षित बनेपछि सो कार्यक्रम नै रद्द गरियो।
अमेरिका–युक्रेन सम्बन्धमा असर
यस घटनाले अमेरिका–युक्रेन सम्बन्धमा ठूलो प्रभाव पार्न सक्छ। ट्रम्प प्रशासनको कडा अडानले देखाएको छ कि अमेरिकाले अब युक्रेनलाई असीमित समर्थन दिन सक्ने स्थिति छैन। यदि युक्रेनले शान्ति वार्ताको लागि चाँडै पहल नगरेमा, अमेरिकी सहयोग कम हुन सक्छ भन्ने संकेत ट्रम्प प्रशासनले दिएको छ।
यस घटनाले अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा पनि तरंग ल्याएको छ। केही युरोपेली नेताहरूले युक्रेनलाई अझै समर्थन गर्ने प्रतिबद्धता जनाएका छन् भने केहीले युद्ध अन्त्य गर्न कूटनीतिक पहल गर्न सुझाव दिएका छन्।
निकट भविष्यमा, युक्रेनले आफ्नो कूटनीतिक रणनीति पुन: मूल्याङ्कन गर्नुपर्ने देखिन्छ। राष्ट्रपति ट्रम्पको कडा सन्देशपछि अमेरिका–युक्रेन सम्बन्धको आगामी दिशा कुन मोडमा जानेछ भन्ने प्रश्न अनुत्तरित छ।
संवाददाता