बैंकक, थाइल्याण्ड – थाइल्याण्डमा जन्मिएका आप्रवासी बालबालिकाहरूको नागरिकता प्राप्त गर्ने लहर तीव्र भइरहेको छ। हालै मात्र करिब १.१ लाख विदेशी आप्रवासी बालबालिकाले थाई नागरिकताको लागि आवेदन दिएका छन्। तर, नागरिकता प्राप्त गरेपछि केही व्यक्तिहरूले यसको दुरुपयोग गरिरहेको पाइएको छ। कतिपयले म्यानमारमा सशस्त्र समूहको समर्थन गर्न गएका छन्, भने केहीले आर्थिक लाभका लागि नागरिकता बेच्ने कार्य गरिरहेका छन्।
थाइल्याण्डका सामाजिक अभियन्ता टे ओछिवा का अनुसार, केही विदेशी आप्रवासीहरूले थाई नागरिकता प्राप्त गरेपछि गैरकानुनी क्रियाकलापहरूमा संलग्न भएका छन्। केही पुरुषहरूले सयौं बालबालिकालाई आफ्नो सन्तान भनेर दर्ता गराउने काम गरेका छन्, जसले गर्दा नागरिकता वितरण प्रक्रियामा अनियमितता देखिएको छ। थप रूपमा, केही आवेदकहरूले अधिकारीहरूलाई धम्क्याउने, झूटा कागजातहरू पेश गर्ने, र कानुनी प्रक्रिया प्रभावित पार्ने कार्य गरिरहेका छन्।
नागरिकता वितरण प्रक्रियामा कडाइ गर्नुपर्ने माग
थाइल्याण्डका सुरक्षाविद् प्ल. ट. नन्तादेच ले नागरिकता प्रदान गर्ने मापदण्ड अझ कडा बनाउनुपर्ने सुझाव दिएका छन्। उनले भने, “गैरकानुनी रूपमा थाइल्याण्ड प्रवेश गरेका बाबु-आमाका सन्तानहरूलाई नागरिकता दिने प्रक्रियालाई पुनर्विचार गर्न आवश्यक छ। यदि प्रवेश नै अवैध हो भने, सन्तानलाई नागरिकताको अधिकार दिनु अनुचित हुन्छ।”
थाई सरकारको पछिल्लो निर्णयअनुसार, थाइल्याण्डमा १५ वर्षभन्दा बढी समयदेखि बस्दै आएका आप्रवासीहरूको सन्तान तथा स्नातक तह पूरा गरेका आप्रवासी बालबालिकाहरूलाई नागरिकता दिने प्रक्रिया सहज बनाइने बताइएको छ। सरकारले ४.८३ लाख व्यक्तिहरूलाई थाई नागरिकता दिने निर्णय गरिसकेको छ, जसमा १.१३ लाख आप्रवासी बालबालिकाहरू समावेश छन्।
तर, यस निर्णयले विभिन्न बहस जन्माएको छ। कतिपय विज्ञहरूका अनुसार, नागरिकता प्राप्त गरेपछि यी बालबालिकाहरूले थाइल्याण्डप्रति कति निष्ठावान् रहन्छन् भन्ने चिन्ताजनक विषय हो। धेरै घटनाहरूमा नागरिकता प्राप्त गरेका व्यक्तिहरूले थाई समाजलाई नै हानि पुर्याउने कार्य गरेको देखिएको छ।
नागरिकता वितरण प्रक्रियाका मापदण्डहरू
थाई सरकारले नागरिकता प्राप्त गर्न निम्न मापदण्डहरू तोकेको छ:
- थाइल्याण्डमा जन्मिएको प्रमाण पेश गर्नुपर्ने (जस्तै: जन्म दर्ता प्रमाणपत्र, सरकारी दर्ता, वा अस्पतालको कागजात)
- अन्य कुनै देशको नागरिकता नराखेको प्रमाणित गर्नुपर्ने
- थाई भाषा बुझ्न सक्ने र थाई समाजसँग घुलमिल हुनसक्नुपर्ने
- थाई शासन प्रणाली र लोकतान्त्रिक मूल्यहरूप्रति निष्ठा राख्नुपर्ने
- अपराधमा संलग्न नभएको हुनुपर्ने
तर, पछिल्लो समय देखिएको नागरिकता प्राप्तिको अनियमितताले सरकारलाई कडा नीति अपनाउन बाध्य पार्न सक्छ।
नागरिकताको दुरुपयोग र सुरक्षासम्बन्धी चिन्ताहरू
टे ओछिवाका अनुसार, कतिपयले नागरिकता प्राप्त गरेपछि थाई सुरक्षा निकायलाई नै चुनौती दिने कार्य गरिरहेका छन्। कतिपय आप्रवासीहरू म्यानमारका सशस्त्र समूहहरूसँग आबद्ध भई युद्धमा संलग्न भएका छन्, जसले थाई सुरक्षामा गम्भीर चुनौती सिर्जना गरेको छ। साथै, केहीले नागरिकता पाएपछि अन्य आप्रवासीहरूका लागि नागरिकता दिलाउने व्यापार सुरु गरेका छन्। एउटा उदाहरणमा, एक व्यक्तिले १०० भन्दा बढी बालबालिकालाई आफ्नो सन्तान भनेर दर्ता गराएको पाइएको छ।
सुरक्षाविद्हरूले सुझाव दिएका छन् कि, नागरिकता वितरण प्रक्रियामा थप कडाइ गरिनुपर्छ, र आवश्यक परेमा कानुनी कारबाही पनि अगाडि बढाइनुपर्छ। प्ल. ट. नन्तादेचका अनुसार, कुनै पनि विदेशी आप्रवासीले नागरिकता प्राप्त गर्नुअघि थाई समाज र इतिहासबारे गहिरो ज्ञान भएको प्रमाणित गर्नुपर्नेछ।
निष्कर्ष
थाइल्याण्डमा आप्रवासी बालबालिकाहरूलाई नागरिकता दिने विषयले गहिरो बहस सिर्जना गरिरहेको छ। जबकि सरकार नागरिकता प्रदान गरेर मानवीय दृष्टिकोण अपनाउन चाहन्छ, यसको दुरुपयोग हुन नदिन कडा निगरानी आवश्यक देखिएको छ। सरकारको आगामी निर्णयले थाई समाजको स्थायित्व र सुरक्षा कायम राख्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछ।
