संवाददाता
बैंकक, थाइल्याण्ड – हरेक वर्ष फाल्गुण ०७ (फेब्रुअरी १८) लाई नेपालले प्रजातन्त्र दिवसका रूपमा मनाउँछ। यो दिन १९५१ मा नेपालमा राणा शासन अन्त्य भई प्रजातान्त्रिक शासन प्रणालीको सुरुवात भएको ऐतिहासिक क्षणको प्रतीक हो। प्रजातन्त्र दिवस नेपाली जनताको संघर्ष, बलिदान, र स्वतन्त्रताको उत्सव हो। यस अवसरले नेपालमा मात्र होइन, नेपालसँग घनिष्ठ सम्बन्ध राख्ने थाइल्याण्ड लगायतका मित्रराष्ट्रहरूसँगको कूटनीतिक, आर्थिक, र सांस्कृतिक सम्बन्धलाई थप मजबुत बनाउने अवसर पनि प्रदान गर्दछ।
नेपाल-थाइल्याण्ड कूटनीतिक सम्बन्ध: प्रजातन्त्रको मार्गमा सहकार्य
नेपाल र थाइल्याण्डबीच औपचारिक कूटनीतिक सम्बन्ध १९५९ मा स्थापना भएको थियो। दुवै राष्ट्र शान्ति, क्षेत्रीय सहयोग, र बहुपक्षीय कूटनीतिक पहलहरूमा सहकार्य गर्दै आएका छन्। थाइल्याण्ड, दक्षिणपूर्वी एसियाको स्थिर लोकतान्त्रिक राष्ट्रका रूपमा, नेपालका लागि महत्वपूर्ण साझेदार बनेको छ। संयुक्त राष्ट्रसंघ (UN), एसियन कोअपरेसन डाइलग (ACD) जस्ता अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरूमा दुवै राष्ट्रले साझा उद्देश्यहरूमा सहकार्य गर्दै आएका छन्।
नेपालको प्रजातान्त्रिक यात्रा थाइल्याण्डको स्थिर लोकतान्त्रिक प्रणालीसँग मेल खान्छ। मानव अधिकार, दिगो विकास, र लोकतान्त्रिक सुदृढीकरणको पक्षमा दुवै राष्ट्रले सधैं सहकार्य गर्दै आएका छन्। यस सम्बन्धलाई अझ प्रगाढ बनाउन थाइल्याण्डले नेपालको लोकतान्त्रिक प्रणालीलाई सशक्त बनाउन विभिन्न तहमा सहयोग पुर्याएको छ।
नेपाल-थाइल्याण्डको आर्थिक सहकार्य: व्यापार र पर्यटनको योगदान
नेपाल र थाइल्याण्डबीच व्यापारिक सम्बन्ध पछिल्ला वर्षहरूमा उल्लेखनीय रूपमा विस्तार भएको छ। थाइल्याण्ड नेपालका लागि दक्षिणपूर्वी एसियामा एक महत्त्वपूर्ण व्यापारिक साझेदार हो। कृषि उत्पादन, कपडा, इलेक्ट्रोनिक्स, औद्योगिक सामग्री लगायतका वस्तुहरूको आयात-निर्यातले दुवै देशलाई आर्थिक लाभ पुर्याइरहेको छ।
पर्यटन क्षेत्र नेपाल-थाइल्याण्ड आर्थिक सम्बन्धको एउटा महत्वपूर्ण अंग बनेको छ। नेपालका बौद्ध धार्मिक स्थलहरू, विशेष गरी लुम्बिनी, थाई बौद्धमार्गीहरूको लागि प्रमुख गन्तव्य हो। यसैगरी, नेपाली पर्यटकहरू थाइल्याण्डका पर्यटकीय स्थलहरूमा आकर्षित भइरहेका छन्। धार्मिक तथा सांस्कृतिक पर्यटन प्रवद्र्धन गर्दै दुवै राष्ट्रले आपसी सम्बन्ध अझ बलियो बनाइरहेका छन्। थाइल्याण्डको पर्यटन उद्योगको सफलताबाट नेपालले महत्त्वपूर्ण अनुभव हासिल गर्न सक्नेछ।
थाइल्याण्डले नेपालमा पूर्वाधार विकास, कृषि, र उत्पादन क्षेत्रमा पनि लगानी गरिरहेको छ। थाइल्याण्डको प्रविधि र उत्पादन क्षमताबाट नेपाल लाभान्वित हुँदै आएको छ, जसले नेपालको समग्र आर्थिक वृद्धिमा सकारात्मक प्रभाव पारिरहेको छ।
शिक्षा र सांस्कृतिक सम्बन्ध: नेपाल-थाइल्याण्ड साझेदारी
नेपाल र थाइल्याण्डबीच शिक्षा र सांस्कृतिक आदानप्रदानको सम्बन्ध निकै पुरानो छ। दुवै देशको बौद्ध सम्पदा र ऐतिहासिक सम्बन्धले सांस्कृतिक एकता स्थापित गरेको छ। थाई विद्यार्थीहरू नेपालमा बौद्ध धर्म, हिमाली अध्ययन, र नेपाली भाषा-संस्कृतिमा रुचि राख्छन्। उता, नेपाली विद्यार्थीहरू चिकित्सा, इञ्जिनियरिङ, व्यापार व्यवस्थापन लगायतका विषय अध्ययन गर्न थाइल्याण्ड जाने प्रवृत्ति बढ्दो छ।
लुम्बिनी बौद्धमार्गीहरूको लागि प्रमुख गन्तव्य भएको हुँदा थाई सरकार तथा बौद्ध संस्थाहरूले यसको संरक्षणमा ठूला योगदान दिएका छन्। थाई सरकार र नेपाल सरकारबीच बौद्ध धर्मसम्बन्धी अनुसन्धान तथा अध्ययनमा सहकार्य हुँदै आएको छ। थाइल्याण्डबाट धेरै बौद्ध विद्वानहरू नेपाल आउँछन् भने नेपाली विद्यार्थीहरू थाई विश्वविद्यालयहरूमा अध्ययनरत छन्।
थाइल्याण्डले नेपालका लागि विभिन्न छात्रवृत्ति, तालिम कार्यक्रम, तथा विश्वविद्यालयहरूबीचको सहकार्यलाई प्राथमिकता दिएको छ। यी शैक्षिक कार्यक्रमहरूले दुवै देशका युवा पुस्तालाई एकअर्काको संस्कृति बुझ्न अवसर प्रदान गरिरहेको छ।
नेपाल-थाइल्याण्ड सम्बन्ध: भविष्यका सम्भावना
नेपालको प्रजातन्त्र दिवस नेपाली जनताको संघर्ष र जितको सम्झना मात्र होइन, नेपाल र थाइल्याण्डबीचको सुदृढ सम्बन्धलाई अझ गहिरो बनाउने अवसर पनि हो। लोकतन्त्र, मानव अधिकार, आर्थिक समृद्धि, र सांस्कृतिक साझेदारीमा दुवै राष्ट्रले सहकार्य गर्दै आएका छन्।
भविष्यमा नेपाल र थाइल्याण्डबीच व्यापार, पर्यटन, पूर्वाधार विकास, तथा शैक्षिक सहकार्यलाई अझ विस्तार गर्ने सम्भावना रहेको छ। दुवै राष्ट्रले आपसी हितका लागि नयाँ नीतिहरू कार्यान्वयन गर्दै आपसी सम्बन्धलाई अझ मजबुत बनाउनेछन्।
प्रजातन्त्र दिवसको अवसरमा नेपाल र थाइल्याण्डबीचको मित्रतालाई अझ सशक्त बनाउन दुवै देशका सरकार, नागरिक, तथा व्यवसायिक समुदायले सक्रिय भूमिका खेल्न आवश्यक छ। नेपालको लोकतान्त्रिक यात्रालाई सशक्त पार्दै, थाइल्याण्डसँगको सम्बन्धलाई अझ सुदृढ बनाउने अवसर यहीँबाट सुरु हुन्छ।
